Türkiye'nin Steve Jobs, Elon Musk'ları nasıl çıkar?
TİM'in inovasyon konusunda Türkiye genelinde farkındalık yaratma çalışmaları, 6 yıl önce ilk kez gerçekleştirilen İnovasyon Haftası ile filizlendi. Bu çalışmalar, Türkiye'nin ilk inovasyon geliştirme programı İnovaLİG, üniversite-sanayi işbirliğinin Türkiye'deki en önemli örneklerinden biri olan İnovasyon Odaklı Mentorluk Programı İnoSuit ile derinleşti.
İnovasyonun, girişimcilikle beslenerek yaygınlaşması amacıyla 2015 yılından itibaren TEB ile birlikte farklı illerde Girişim Evleri açmaya başladık. Bugün ulaştığımız 10 girişim evindeki 642 girişimcimizle Türkiye'nin en yaygın ve geniş kapsamlı girişimcilik ailesi haline geldik. Türkiye İnovasyon ve Girişimcilik Haftası 2017'de pitching hakkı kazanan 60 girişimcinin yarısı TİM TEB Girişim Evi girişimcilerinden oldu. Yine 2017'de 130 farklı ülkeden katılımcıların yer aldığı Avrupa'daki en büyük girişimcilik etkinliği Helsinki Slush'da sunum yapma hakkı kazanan 100 girişimciden 3'ü TİM TEB Girişim Evleri girişimcilerimizdendi. İstanbul Girişim Evi'nden, sosyal mesajlaşma uygulamaları üzerinden alıcı ve satıcılar için ödeme ve satış yapma altyapısı sunan Paym.es, Mersin Girişim Evi'nden haritalama, yangın kontrol, orman kontrol, sivil havacılıkda kullanıma uygun bir hava aracı olan GyroTürk, İzmir Girişim Evi'nden her beden ve tıbbi duruma özgü ortez, protez ve tıbbi implant tasarlayıp üretebilen ve yazılım platformu ile bunu online olarak gerçekleştiren Fited gurur duyduğumuz başarılı girişimcilerimiz arasında yer alıyor.
İhracat potansiyeli yüksek ve katma değerli fikre sahip Türk girişimcilerimizin bu başarı örneklerini çoğaltarak onları Dünyaya açmak için, ODTÜ Teknokent'in ABD'nin Silikon Vadisinde konumlandırdığı kuluçka merkezini 2015 yılından itibaren destekleyerek yeni bir ilke daha imza attık. Growth Circuit San Francisco, erken aşama teknoloji girişimlerini, yatırım ve hızlandırma yolu ile uluslararası pazarlara açıp dünya çapında başarılı şirketler yaratmayı hedefliyor. Türkiye'de teknoloji odaklı her seviyeden girişime farklı bir destek mekanizması geliştiriyor. Fikir veya erken aşama girişimleri Draper Üniversitesi, UC Berkeley gibi global partnerlerle birlikte oluşturulan hızlandırma programına alıp tohum yatırım ile destekliyor; ürün ya da servisini geliştirmiş ve ticarileşmek isteyen girişimlere ise erken aşama yatırım yaparak globalde başarılı Türk şirketleri yaratmayı hedefliyor. Uluslararası pazarda başarılı olmak isteyen teknoloji girişimlerine, Silikon Vadisi'nde hızlandırma desteğinin yanı sıra Growth Circuit San Francisco kuluçka merkezinde ofis sahibi olarak, Amerika pazarını yerinde deneyimleme fırsatı sunuyor.
Bu yıl 18-22 Mart tarihleri arasında ise hem Growth Circuit kuluçka merkezimizi ziyaret etmek hem de Silikon Vadisi'deki teknoloji, inovasyon ve erken aşama girişimciliğe ilişkin çalışmaları gözlemlemek amacıyla Meclisimiz Başkanı Sayın Mehmet Büyükekşi liderliğinde, TİM Başkan Vekilleri, Yönetim Kurulu üyeleri, kamu ve özel sektör temsilcilerinin katılımı ile San Francisco'ya ziyaret gerçekleştirdik.
San Francisco heyetimizin ilk gündeki ilk durağımız kurumsal inovasyon hizmeti veren Rocket Space oldu. Binin üzerinde start-up'a ve 18 unicorn'a sahip olan Rocket Space, aralarında UBE,'in yer aldığı girişimler ile Spotify, British Airways, IBM gibi kurumlara verdiği hizmetlerle iş fikirlerinin ekosistemde büyümesine katkı sağlıyor. Dünya genelinde mobil uygulamalardan en çok gelir elde eden firmaların sıralandığı listede yer alan ilk ve tek Türk şirket Peak Games'de Rocket Space'deki en başarılı şirketlerden biri arasında. Heyetimizin ikinci durağı olan Growth Circuit kuluçka merkezi ziyaretimizin ardından, PonyExpress, Agex ve Vibez'in aralarında yer aldığı Türk girişimcilerimizin ABD'deki başarı hikayelerini dinledik.
Heyetimizin üçüncü durağı ise Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Endüstri 4.0 Araştırma Merkezi ofisi oldu. Merkez, geleceği şekillendirmeye ilişkin simülasyonlar yapıyor, enerji tüketiminin azaltımı, hastalıklara karşı çözümler, tarımda verimlilik, blok chain altyapısı, robotik, drone, kişiselleştirilmiş sağlık uygulamaları gibi alanlarda şirket ya da ülkelere olası etkilerine yönelik çözüm önerileri geliştirip somut projeler sunuyor. WEF'in kurduğu yeni platformda yapay zeka ve robotik, blokchain, siber güvenlik, dronelar, nesnelerin interneti, nörobilim, hassas tıp, sensörler, artırılmış gerçeklik üzerine zihin açıcı raporlar yer alıyor.
Heyet ziyaretimizin 2'nci gününde Silikon Vadisi'nde Draper Üniversitesi, Apple Kampusü, Intel Müzesi, ABC Accelerator'ı ziyaret ettik. Draper Üniversitesi CEO'su Andy Tang'ın sunumunda ifade ettiği “Başarı 10 yılda gelir. 20-30'lu yaşlarda çalışıp başarı yaratırsınız, bu yaşa kadar girişimcilik olur, bu yaştan sonra çıkış olur. O yüzden bu yaşlarda başarıyı yakalamak için tutkuyla kendinize yatırım yapın ve farklı düşünün” sözleri oldukça önemliydi. Heyetimiz, dünyanın en büyük solar panellere sahip binasını barındıran Apple Park ziyaretinde tüm binada kullanılan camın, doğal ışıkta çalışma süresini artırdığını öğrendi. Intel Müzesi'nde ise teknoloji tarihinin dünü ve bugününü keşfedip, çip üretim süreci hakkında bilgiler alarak bu alanda yaşanan gelişmelere de tanık olduk. Heyetimizin ABC Accelerator Silikon Vadisi ziyaretinde Entrerprize Development Group Kurucu Ortağı Herman Gyr “Silikon Vadisi'nin sırrının “hacker kültürü” olduğuna dikkat çekerken, Silikon Vadisi'nin ABD'deki toplam gelirin yüzde 0,2'sine sahip iken girişim sermayesi ve inovasyonla ABD ekonomisine yarattığı katma değerin yüzde 21 olduğuna yani 110 katlık bir verimlilik söz konusu olduğuna” işaret etti.
Silikon Vadisi'ndeki 3. günümüzde dikkat çeken ziyaretlerden biri de Stanford Üniversitesi oldu. Palo Alto'da kurulan Stanford'ın sırrı, günümüzün teknoloji devlerine ev sahipliği yapan Silikon Vadisi'ne, dünyanın en yetenekli mühendis ve girişimcilerini yetiştirmesi. Stanford'daki mühendislik eğitiminin Avrupa'daki örneklerden farkı, matematik ağırlığı yerine girişim, tasarım, yaratıcılığı geliştirmeye yönelik sosyal becerilere ilişkin yetkinlikler kazandırmasından geliyor. Heyetimizin son gününde ise paylaşım ekonomisinin en önemli yapı taşlarından biri olan ortak çalışma alanında (Co-Working Space) Dünyanın en geniş ağına sahip olan WeWork binasını, topluluk lideri Josh GRIDER rehberliğinde ziyaret ettik. 7/24 açık olan ortak çalışma alanının, girişimcilere sunduğu en önemli faydalar arasında; kira, mobilya, internet gibi uzun soluklu kiralamalar yerine, tüm bu hizmetlerin eksiksiz ve modern olarak verildiği, kısa / orta / uzun vadeli çalışma alanları sağlamasından geçiyor. Sadece fiziksel ihtiyaçlar değil, birbirleriyle tanışıp işlerini büyütme imkanı bulunan her boyuttan girişimler, ortak çalışma alanlarındaki etkinliklere katılarak, ulaşmak istedikleri yerlere, tahmin ettiklerinden çok daha kısa sürede gelebiliyorlar.
San Francisco ziyaretimizin hemen ardından, TIM-TEB ve Growth Circuit ortaklığında düzenlenen hızlandırma programı için Türkiye'de gerçekleşecek 8 haftalık programın startını verdik. TİM-TEB Girişim Evi girişimcilerimizin de yer aldığı Growth Circuit 1. Bootcamp'i, 20-22 Nisan tarihleri arasında Ankara'da Berkeley İnovasyon Hızlandırma Grubu'ndan uzman ve mentorların katılımıyla gerçekleştirildi. Bootcamp sürecince girişimcilere sunulan görevler ve geri bildirimler, Mayıs dönemi içinde ulusal/uluslararası mentorler tarafından izlenecek ve girişimcilere destek verilecek. Haziran döneminde programın 3.aşaması Berkley İnovasyon Hızlandırma Grubu tarafından gerçekleştirilecek. Bu boorcamp sonrasında yatırım alarak Amerika'daki Hızlandırma programına katılmaya hak kazanacak girişimciler seçilecek. TİM-TEB Girişim Evlerimizden seçilecek başarılı girişimcilerimizin de Silikon Vadisi'ne giden bu yolculuğa tanıklık etmesinden büyük mutluluk duyacağız. Bu çalışmalar sayesinde ülkemizi küresel inovasyon ve girişim endekslerinde daha ileri noktalara taşıyacağımıza ve özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki ve yakın coğrafyadaki girişimlerin ülkemizde yerleşik hale gelmesine katkı sağlayacağına inanıyoruz.