Dünya Mal İhracatı İlk Çeyrekte Geriledi
2019 hemen tüm pazarlarda ithalatın gerilemeye başladığı bir yıl haline gelmekte. Göreceli olarak AB ve ABD pazarları halen daralmaya direniyor. Pazarlarımızdaki bu gelişmeler Türkiye'nin de ihracatını şekillendirmeye devam edecek.
Dünya mal ticareti 2019 yılı ilk çeyrek döneminde yüzde 2,2 gerileyerek 4,76 trilyon dolardan 4,65 trilyon dolara geriledi. Küresel mal ticareti 2017'de yüzde 7,4 ve 2018'de ise yüzde 10 artarak önemli bir büyüme göstermişti. Ancak geçen yılın ikinci yarısında etkili olmaya başlayan ticarette korumacılık eğilimi, somut etkisini 2019'da göstermeye başladı. Küresel ekonomi ve ticaret yeni yılda ivme kaybediyor.
Birçok unsur nedeniyle ticarette gerileme yaşanıyor. Öncelikle ABD ile Çin arasındaki ticaret müzakerelerinde belirsizlik halen sürmekte. ABD ile Çin yeniden karşılıklı korunma önlemleri almaya başladı. AB içindeki Brexit belirsizliği, yine küresel ticaret önünde bir diğer sıkıntı kaynağı olmaya devam ediyor. Emtia ve ticarete konu olan sanayi malı fiyatları da zayıf kalıyor.
Yine ABD'nin başta İran olmak üzere çeşitli ülkelere uyguladığı ekonomik, finansal ve ticari yaptırımlar ticareti olumsuz etkiliyor. Körfez ülkelerinin kendi arasında uyguladığı yaptırımlar da ticareti sınırlıyor. Birçok ülkenin mevcut serbest ticaret anlaşmalarını tek taraflı olarak askıya aldıkları görülüyor. Küresel satın alma yöneticileri PMI endeksi de Nisan ayında 50,3 ile küçülmenin (50 puan) eşiğine yaklaştı.
Dünya mal ticaretinde küçülme ülkelerin ihracat ve ithalatlarındaki daralma ile ortaya çıkıyor. Önemli ithalatçı ülkelerin alımlarında gerileme görülüyor. Türkiye'nin de önemli ihracat pazarlarını oluşturan bu ülkelerdeki ithalat gerilemesi yılın geri kalanı için önemli işaretler taşıyor.
Küresel ticarette korumacılık savaşının ana aktörü olan ABD'de ithalat geçici verilere göre yılın ilk üç ayında yüzde 0,9 arttı. Aldığı korunma önlemlerine rağmen bu dönemde ithalatı sınırlı da olsa artan ender ülkelerden biri oldu. Ancak ithal artış hızı önemli ölçüde yavaşladı. Muhtemelen ithalat artışı önümüzdeki çeyrek dönemlerde negatife dönecektir.
Çin'de büyük gerileme
Çin'in ithalatı ise yılın ilk dört ayında yüzde 4,7 gerileyerek 640,5 milyar dolara indi. Bunda ana sebep korumacılıktan çok, ekonomide görülen yavaşlamadır. Sanayideki dönüşüm de etkili oluyor. Çin ithalatındaki gerilemeden, Almanya, Japonya, Güney Kore ve Tayvan en çok etkilenen ülkeler.
Dünyanın en büyük ithalat pazarı ve Türkiye'nin de en büyük ihracat pazarı olan AB'de ise ekonomik yavaşlamaya rağmen Birlik dışından yapılan ithalat euro cinsinden ilk çeyrekte yüzde 6,1 artarak 507,6 milyar euro oldu. Birlik içi ithalat yüzde 3,9 genişleyerek 914,3 milyar euro'ya ulaştı. Euro dolar paritesindeki gerileme nedeniyle AB'nin dolar cinsinden ithalatı ise yüzde 2,8 geriledi. Euro cinsinden Almanya'nın ithalatı ilk çeyrekte yüzde 4,5; Fransa'nın yüzde 3,5 ve Hollanda'nın ise yüzde 4,7 genişledi. AB ülkelerinin tamamına yakınında ithalat ilk çeyrekte euro cinsinden artış gösterdi.
Asya ülkelerinde ilk çeyrek dönemde ithalat Güney Kore'de yüzde 2,4, Japonya'da yüzde 3,7, Hindistan'da yüzde 0,8, Malezya'da yüzde 11,4 ve Tayland'da yüzde 1,1 düştü. Çin'deki yavaşlama karşılıklı olarak Asya ülkelerinde ihracat ve ithalatı olumsuz etkiliyor.
Latin Amerika'da Meksika'nın ithalatı ilk üç ayda yüzde 3,2 arttı. Yenilenen NAFTA ile Meksika ithalatı büyümeye devam ediyor. Brezilya ithalatı yüzde 0,4 ve Şili ithalatı ise 0,3 düştü. Amerika'da ithalat düşüşleri daha sınırlı kaldı.
Türkiye için önemli pazarlardan enerji ihracatçısı Rusya'nın ithalatı ilk çeyrekte yüzde 6,4 düşerken, S. Arabistan ve BAE ithalatları da geriledi. İran'ın ithalatında sert düşüş yaşandı.
2019 hemen tüm pazarlarda ithalatın gerilemeye başladığı bir yıl haline gelmekte. Göreceli olarak AB ve ABD pazarları halen daralmaya direniyor. Pazarlarımızdaki bu gelişmeler Türkiye'nin de ihracatını şekillendirmeye devam edecek.