SARAY BİSKÜVİ VE GIDA SANAYİ A.Ş.
Özellikle tüketici beklentileri göz önüne alındığında ürünlerin kişiselleştirilmesi, fonksiyonel özelliklerinin artırılması gibi sebepler firmaları yeniliğe sürüklüyor. Öncelikle İnoSuit projesine katılma fikri bir ihtiyaç olarak mı yoksa bir gereklilik olarak mı oluştu? Hangi etmenler katılmanızda etkili oldu?
Saray olarak kurulduğumuz ilk günden beri markalaşmaya büyük önem verdik. Temellerimizin atıldığı 1960'lı yılların başında; bugünkü Saray Topluluğu'nun çekirdeğini oluşturacak biçimde Özdağ ailesinin gıda sektöründe ilk girişimcisi, baba Kamil Özdağ, gıda ticaretinde geniş vizyonu, girişimci ruhu ve cesaretiyle ilkleri gerçekleştirdi. O günün şartlarında reklam, tanıtım ve iletişim çalışmaları yaptı. Kaliteye, yeniliğe ve reklama verdiği önemle sonraki kuşaklara örnek oldu. 1981'de Saray Bisküvi' nin kurulmasıyla başlayan süreçte ise oğullar tarafından üretim, sanayicilik ve “Saray” ile markalaşmaya yönelik çalışmalar yürütüldü.
Hedeflerimiz arasında inovatif ve özgün olmak, birçok lezzeti aynı üründe buluşturan farklı ürünlerle tüketicileri mutlu etmek yer alıyor. Sektörde rekabetten farklılaşarak, kendine özgü stratejilerle ilerleyen bir şirket olarak, tüm iş süreçlerinde inovasyona, sürdürülebilirliğe, kaliteye önem veriyoruz. Sektörde birçok ilklerimiz var. Saray Grubu olarak 1987 yılında, birçok firma için ihracat yapmanın rüya olduğu dönemlerde ihracata başladık. 1995'te “tanınmış marka” unvanını aldık. Bugün 110'u aşkın ülkeye kendi markamızla ihracat yapıyoruz.
Tüketicilerin tercihleri ve değişen ihtiyaçları, marka stratejimizi belirlemede çok büyük rol oynuyor. İnovasyona dönük süreçleri özümsemiş (içselleştirmiş ) bir yapı içinde çalışarak, katma değeri yüksek, yenilikçi ürünler, hizmetler ve süreçlerle kanıtlanan bir iş yapış tarzı geliştirerek, sürdürülebilir rekabet avantajına ulaşmak uzun vadeli stratejik amaçlarımız arasında yer alıyor.
2023'e kadar sadece Türkiye'de değil dünyada da lider bir marka olmak isteyen, bu doğrultuda Turquality Programı'nda da yer almayı başarmış bir marka olarak, üniversite-sanayi işbirliği ile işletmelerin inovasyon kapasitesini sürdürülebilir şekilde arttırma, kurumsal inovasyon sistemlerini oluşturma amacıyla başlatılan İnoSuit projesine katılımı, hedeflerimize emin adımlarla ilerleme yolunda değerli ve anlamlı bir katkı olarak gördük.
Saray ailesi olarak yurt içi ve yurtdışı pazarları düzenli takip etme ve ihtiyaçlar, tüketici beklentileri doğrultusunda ürün geliştirme konusunda yeteneklerimizi geliştirmiş bir grubuz. Tabii önceleri bu terimi kullanmıyor olsak da aslında çok uzun yıllardır, inovasyon bilinciyle çalışıyoruz. Kültürümüzün temel unsurlarından biri, stratejik yaklaşımımız hep farklılaşmak oldu. 2004'de başlattığımız Farklılaşarak Büyüme Projemiz (FBP) güncellenerek ve zamana uygun bir devinimle bugüne kadar devam etti. Turquality programı ve İnoSuit ile mezcedilmiş olan Stratejik Kurumsal Yönetim Planları, proje ofisi altında toplanıp metodolojik bir şekilde yönetilmeye başlayan tüm birimlerin projeleriyle devam ediyor.
Bu esasları ve inovasyon yaklaşımımızı tüm ekiplerimize, aramıza yeni katılanlara, en uç noktadaki çalışanlarımıza kadar indirmek, benimsetmek ve tüm süreçlerde uygulamak konusunda İnoSuit'in yol göstericiliği bizi bu projeye yöneltti. Sistematik bir yaklaşım, metodoloji konusunda destek alabileceğimizi görmek projeye katılma konusunda önemli bir etmen oldu. Dünyadaki teknolojik değişim hızına baktığımızda hem şirketimiz hem de ülkemizdeki çoğu işletme için inovasyonun artık bir gereklilik olduğunu görüyoruz. Şirketimizde inovasyon kültürüne sahip bir iklimi yaymanın, buna değer üreten bir işlevsellik kazandırmanın ve insan kaynaklarımızı bu yönde geliştirmenin Türkiye'miz için de önemli bir hizmet olduğuna inanıyoruz.
İnoSuit projesi dahilinde yaptığınız değerlendirmeler sonrası çalışanlarınızın ve sizin inovasyona yaklaşımınızda nasıl bir değişim gözlendi? Nasıl katkılar sağladı bu proje size?
Birçok işletme ve şirket inovasyonu teknoloji alanında çalışan şirketlerin yürüteceği faaliyetler, ağırlıklı olarak da mühendislik çalışmaları şeklinde değerlendiriyor. Oysa biz inovasyonun sadece teknolojiyi kapsamadığını biliyor, şirketimizin her çalışanına ve paydaşına bu bilinci aşılamaya çalışıyoruz. İnoSuit'in şirketimize en önemli katkısı beyaz ve mavi yaka tüm çalışanlarımızla gerçekleştirdiğimiz eğitimler sayesinde inovasyon yapılacak farklı alanları keşfetmemiz oldu. Bu süreç içerisinde örgütsel inovasyon ve sosyal inovasyon kavramları şirketimiz genelinde anlam kazandı ve önemli adımlar atıldı. Bir bilgilendirme aracı olarak da gördüğümüz kurum içi dergimizin bir sayısında “sosyal inovasyon” kavramına yer vererek çalışanlarımızın tamamının da bu konuda fikir sahibi olmasını arzu ettik. İnovasyonu destekleyen sistemlerimize, projelerimize çalışanların katılımı çok arttı. Üstelik düzenli şekilde artış gösteren bu katılım tablosu, inovasyon kavramının kalıcılığını sağlama anlamında da önemli adımlar attığımızı gösteriyor. Tüm bu çalışmalar işveren markasının oluşturulması konusunda da pozitif etki gösterdi.5 yıllık stratejik planımız içinde inovasyon yetkinliğinin artırılmasını ve inovasyonun yüksek ticari getiri avantajı olarak öne çıkartılmasını sağlamak üzere projeler geliştirmek vardı ve İnoSuit tam da bu noktada bizim için çok anlamlı bir proje oldu.
İnoSuit projesi ile yenilikçi yönümüzü daha da geliştirdik. İnovasyon sürecimizi formatlayarak daha sistematik, bütünsel ve daha odaklı bir hale getirdik. İş yapış şekillerimizde her zaman katılımcı modeller kullanmış ve zaman içinde global dünyanın gelişmeleri doğrultusunda bunu biçimlendirmiş bir şirketiz. İlk yıllarımızdan beri istişare, kurultaylar yönetim sistemimizde oldu ve bugün de stratejik planlama çalışmalarımız yine geniş katılımlı çalıştaylarla yürütülüyor.
İş yapış şekillerimizde ve çalışma modellerimizde fikrî katılımı tabana yaydık. İnoSuit projesi ile inovasyon, yenilik, farklılaşma kavramlarının sürdürülebilir başarı için gerekliliği yönünde bilinçlenmeyi sağladık.
Fikir fabrikamız için önceleri öneri kutuları kullanırken, İnoSuit projesi kapsamında kurumsal inovasyon sistemimizi de dijital ortama aktardık.
Üretim hatlarımıza dijital öneri giriş ekranları kurmaktan özel mail adreslerine, bilgisayarlardan öneri ekranlarına direkt erişimden ortak platformlara birçok yöntemle çalışanların katılımını artırmayı başardık. Güdümlü öneri sistemini periyodik afişler, toplantılar, aylık ödüllendirme törenleri, kurum içi yayınlar ve e-mailing gibi yöntemlerle gündemde tutmanın yanında yönetim toplantılarının standart bir maddesi haline getirerek de sürdürülebilir kılma yönünde olumlu sonuçlar aldığımız çalışmalar yaptık.
İnovasyon, bilinmez ve korkutucu bir kavram olarak görülüyor. Firmanızda, inovasyon gerçekleştirme sürecinde bu kavramları destekler nitelikte bir durum ile karşılaştınız mı?
Evet, inovasyon ve proje kavramları gerçekten birçok işletme için “korkutucu”, “çok zor”, “Yapacağımız işler değil” gibi önyargı cümleleri doğuruyor. Artık bu bizim için geçerli değil! “İnovasyon her yerde, her işimizde, her zaman yapılabilir” diyor, yaptığımız çalışmalara “Bu da bir inovasyon” diye bakabiliyoruz. İnoSuit sürecinin başında bu önyargıları, çalışanlarımızda biz de gördük. Ancak bunun uzun ve meşakkatli bir süreç olduğunun, zaman içerisinde eğitimler ve uygulama çalışmalarıyla desteklenerek gelişeceğinin ve sürdürülebilir olacağının da farkındalığıyla adım adım ilerlemeye, bu önyargıları kırmaya devam ediyoruz. Bugün artık birçok çalışanımız ve paydaşımız inovasyonun aslında ne olduğunu, bize neler katacağını bilerek ilerliyor.
İnovasyona bakış açınızı İnoSuit'den önce İnoSuit'den sonra olarak ayırsak, neler söylersiniz?
Daha önce de belirttiğim gibi inovasyon ana stratejilerimizde hep vardı. Ama uygulama, değer üreten bir sistem olarak sürekli işlerliğini sağlama ve inovasyon yetkinliğinin artırılması noktaları gelişime açık alanlarımızdı. İnovasyon faaliyetleri artık her kademede işimizin bir parçası. Şirketimizde tespit ettiğimiz her soruna bir inovasyon projesi olarak yaklaşmak, ekipler kurarak çözüm önerileri getirmek ve sorunu işbirliği halinde çözmek, tüm şirket çalışanlarının katkıda bulunduğu fikir ve öneri havuzu sisteminin etkin işleyişini sağlamak, proje portföyünün önceliklendirilmesi ve önceliklendirilmiş inovasyon projeleri için takımların oluşturulması, global proje yönetimi yaklaşımıyla çalışmaların yönetimi; bu sürecin bize sağladığı en önemli kazanımlar arasında yer alıyor. Saray Bisküvi ile elde ettiğimiz kazanımları, diğer grup şirketlerine de aktararak, Holding bünyesinde inovasyon sistemimizin formatlı ve sürdürülebilir olması yönünde fayda sağladık.
Bu proje ile elde ettiğiniz edinim hemen kendini hissettiriyor mu?
Bazı projeler hızlı bir biçimde sonuçlanıyor ve “Bunu başardık” diyebiliyoruz. Ancak inovasyon sürecinin sonuçlarının uzun vadede elde edileceğini de biliyoruz. Uzun vadede şirketimize katkı sağlayacak inovatif fikirleri sürekli olarak toplamak, mümkün olanları değerlendirmek ama en önemlisi bir veri tabanı oluşturarak gereken zamanda bunları harekete geçirebilmek gerektiğinin farkındayız. Doğru fikri yakalayabilmek için şirketimizde her fikrin değerli olduğu bilincini oluşturduk. Şu anda elde ettiğimiz sonuç, fikir üretme bakış açısı ile çevresine bakan insan kaynaklarımız. Uzun dönemde bu kaynaktan çok iyi sonuçlar elde edebileceğimizi umuyoruz. Bunun yanında kurumun ihtiyaçları doğrultusunda projeleri önceliklendirme yaklaşımını uyguluyoruz. Orta vadede değer üretecek projelerimizi belirledik ve hızla çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
İnoSuit projesi ile üniversite-sanayi işbirliğine bakışınız değişti mi?
Üniversite-sanayi işbirliğine her zaman sıcak bakmış bir şirketiz. Şimdi İnoSuit ile bu görüşümüzü perçinlemiş olduk.
Firmalar bu projeyi neden tercih etmeli? İnoSuit projesi firmalara ne kazandırır?
Bu projenin içerisinde yer almak zaten başlı başına önemli bir kazanım. TİM ve Sabancı Üniversitesi'nin profesyonel yaklaşımlarının işletmelere önemli katkılar sunduğu görüşündeyiz. İnoSuit projesi kapsamında işletmeler ile özel sektör arasında ortak bir dil gelişti ve önyargılar kırıldı. Akademisyenlerin uygulamaları görebilmesi, işletmelerin de akademisyenlerle çalışmanın profesyonelliklerini arttıracağı, farklı yöntemleri uygulamaktan fayda elde edebilecekleri konusundaki bilinçleri gelişti. Bir diğer önemli kazanç da üç aylık paylaşım toplantılarıyla elde edildi. Bu toplantılar keyifli ve eğitici olmanın yanı sıra işletmelerin iyi uygulamalarının paylaşımı, ortak sorunlara farkındalığın oluşması gibi kazanımlar sağlandı. Farklı firmaların farklı uygulamalarından feyz alındı ve yeni fikirler oluşturmak ve yeni yöntemler öğrenmek açısından önemli bir kaynak niteliğindeydi. Ayrıca şirketimiz bazında düşündüğümüzde tüm birimlerin ortak proje yürütme becerisi kazanmasını sağladığını da söyleyebiliriz.
Yeni ve yaratıcı fikirlerin ortaya çıkması, inovasyonun temel dayanağı. Bu fikirlerin çıkması için dışarıdan bir göz kadar içerideki fikirlere de önem veriyor musunuz? Firmanızda çalışan herkesin fikirlerini dinleme ve değerlendirme konusunda bir çalışmanız var mı?
Saray, insanlığa hizmet etme hedefinin çalışanlarının akıllarıyla ve onların omuzlarında yükseleceğinin bilincinde bir marka olarak ilerliyor. Bu nedenle çalışanlarımızın fikirleri bizim için her zaman büyük önem taşıyor. Ancak İnoSuit sürecinde bu konuya daha planlı ve sistemli bir şekilde yaklaşmaya başladık, Öneri Geliştirme Sistemi'ni hayata geçirdik. Şirketimizde inovasyon sürecini yaygınlaştırmak, derinleştirmek ve sürekli kılabilmek amacıyla yenilikçi fikirleri canlandıran, yenilikçi faaliyetleri teşvik eden bir iklim hazırlamak üzere, beşeri sermayenin (çalışanların bilgi, beceri ve hünerlerinin) yenilikçiliğin temel unsuru olduğunun bilinciyle oluşturulmuş bir 'Fikir Fabrikası' olgusu vardı. Bu süreçte 'Fikir Fabrikası' projesinin işler hale gelmesini, değer üretmesini ve heyecanla sahiplenilmesini sağladık. Öneri sisteminin daha etkin yürütülebilmesi amacıyla güdümlü biçimde öneri seçilmesi yöntemini tercih ettik. Öneri konusunun belirlenmesi için departman yöneticilerinden önerileri topladık ve her ayın ilk haftası afişler, platform, duyuru panoları aracılığıyla çalışanlarımıza duyurduk. Şirketimizin tüm çalışanları belirlenen konu (tespit ettikleri farklı bir sorun veya öneri de olabilir) doğrultusundaki önerilerini, bize ulaştırdı. Bu önerileri ağırlıklı değerlendirme yöntemi ile değerlendirerek ayın fikrini belirleyip fikir sahibini ödüllendirdik. Ve düzenli olarak bunun iletişimini sağladık. Ayrıca tüm fikirleri de bir fikir havuzunda biriktirerek birer değer olarak şirketimize döndürmeyi hedefliyoruz. Fikir Fabrikamız çalışmaya ve üretmeye devam ediyor.