Türkiye 2024'te 262 Milyar Dolarla İhracatta Yeni Bir Rekora İmza Attı

2024 yılı ihracat verileri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı toplantıyla İstanbul'da  açıklandı. Geçen yıl 262 milyar dolara ulaşan ihracata en büyük katkıyı yine otomotiv sektörü verdi. Otomotiv 37,2 milyar dolarla ihracat şampiyonu olurken, kimyevi maddeler 30,8 milyar dolarla ikinci, hazır giyim ve konfeksiyon 17,9 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı.

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: Enflasyonla hep birlikte mücadele ederken, sanayimizin korunması ve üretim kapasitemizin zarar görmemesi en büyük önceliğimiz olmalı. Hiçbir sektörümüzü, hiçbir ihracatçımızı ayrıştırmadan, değersiz ya da önemsiz görmeden ülkemizin üretim üssü konumunu güçlendirmeliyiz.

Küresel pazarlarda talebin yavaş seyretmesine ve özellikle emek yoğun sektörlerin rekabetçiliğinde yaşanan sorunlara rağmen Türkiye'nin ihracatındaki artış trendi 2024'te de devam etti. 2024 yılında ihracat 2023'e göre yüzde 2,5 artışla 262 milyar dolarla yükseldi.  

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; 2024 yılı ihracat verilerini Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'nun da katıldığı toplantıda açıkladı.  Cumhurbaşkanı Erdoğan, programdaki konuşmasında, katılımcıları selamlarken iş dünyasının, Türk milletinin, dost ve kardeş halkların yeni yılını tebrik etti.

“İhracatçılarımızın meseleleriyle ilgilendik”

Türkiye'yi çok farklı seviyeye taşıdıklarını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ihracatçılar ve iş insanlarıyla yüzlerce seyahate çıkıp dünyayı adeta karış karış dolaştıklarını dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, gittikleri her yerde Türkiye'nin potansiyelini, gücünü ve imkânlarını devlet adamlarına ve iş dünyasının temsilcilerine birlikte anlattıklarını kaydederek, "Büyük-küçük ayrımı yapmadan ihracatçılarımızın meseleleriyle ilgilendik. Gümrük işlemlerinden vize sorunlarına, alacak tahsilatından serbest ticaret anlaşmalarına kadar her alanda çözümler ürettik. Zorluklarla karşılaşsak da hep yeni yollar, yöntemler ve pazarlar bulduk." diye konuştu.

Afrika ve Latin Amerika açılım politikaları sayesinde Türk iş dünyasının bu coğrafyalarda da engelleri aşarak güçlü varlık göstermeye başladığına dikkati çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bugün hamdolsun dünyanın her köşesinde ihracattayız. İhracat, Türk ekonomisinin amiral gemisi vasfını hâlen koruyor. Nitekim 2024 yılının ihracat rakamlarına baktığımızda bunu net şekilde görebiliyoruz." ifadesini kullandı.

“İhracat rakamlarında Cumhuriyet tarihinin rekoruna imza attık”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıla ait dış ticaret verilerine değinerek şunları paylaştı: "Öncelikle 2024 yılı aralık ayında ihracatımız yüzde 2,2 artışla 23,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylece aralık ayı aylık ihracat rekorunu kırdık. İthalatımız ise yüzde 11,1'lik artışla 32,3 milyar dolar oldu. Yılın tamamında ihracat rakamlarında Cumhuriyet tarihinin rekoruna imza attık. Biraz evvel ifade ettiğim olumsuzluklara rağmen 2024 yılı mal ihracatımız, 2023'e göre yüzde 2,5 oranında artışla 262 milyar dolara çıktı. Ayrıca son 19 ayın 12'sinde o ayın ihracat rekorunu kırdık. 2024 yılı ocak-aralık döneminde 31 ilimiz 1 milyar doların üzerinde ihracat yaparken, 54 ilimiz de ihracatını artırmıştır. En fazla ihracat yapan 5 ilimiz sırasıyla 56,8 milyar dolarla İstanbul, 32 milyar dolarla Kocaeli, 23,8 milyar dolarla İzmir, 18,2 milyar dolarla Bursa ve 13,2 milyar dolarla Tekirdağ'dır. 2024 yılı genelinde ise ithalatımız yüzde 4,9 düşüşle 344,1 milyar dolara inmiştir."

2024 yılında hizmet ihracatı hedeflerinin 110 milyar dolar olduğunu anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yılın ilk 10 ayında 97,1 milyar dolar hizmet ihracatına ve 54 milyar dolar hizmet ticareti fazlasına ulaştık. Yıllıklandırılmış olarak bakıldığında, ekim ayı itibarıyla gerçekleştirdiğimiz 112,5 milyar dolar hizmet ihracatı ile hedefimiz olan 110 milyar doların üzerine çıktık." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ihracat rakamlarının ülke, millet ve ekonomi için hayırlara vesile olmasını temenni ederek, "Bu başarının altında fabrikalarda alın teri döken işçiden ustabaşına, atölyelerde emek veren çıraktan kalfaya, insanımıza istihdam kapısı olan işveren ve yatırımcıdan ürünlerimizi dünyayla buluşturan ihracatçılarımıza kadar herkesin imzası vardır. Tabii bu rekor ihracat rakamlarına, kadınların yüzde 20'nin üzerinde katkı yaptığını memnuniyetle belirtmek isterim. Başta kadınlar olmak üzere bütün ihracatçılarımızı ve emeği geçen herkesi yürekten tebrik ediyorum." ifadelerini kullandı.

"İhracatta son 12 ayın 7'sinde Cumhuriyet rekoru kırdık"

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, yaptığı konuşmada Türkiye'nin aylık mal ihracatında son 12 ayın 7'sinde Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdığını belirterek, "2002'de yüzde 0,55 olan dünya mal ihracatındaki payımız, 2024 üçüncü çeyreği sonunda yüzde 1,08'e yükselmiştir. Hizmetler ihracatımızı son 12 ayın 11'inde sürekli artırdık. Böylece hizmetler ihracatından aldığımız pay da yüzde 1,35'e yükselmiştir." dedi.
 
Cari işlemler dengesinde yaşanan iyileşmeden bahseden Bolat, "2024 yılı, mal ve hizmetler dış ticaretinde ve cari işlemler hesabında dengelenme ve istikrar dönemi olmuştur." açıklamasında bulundu.
 
Türk sanayisinin kaliteli ürünlerinin dünya pazarında aranan, beğenilen ve istenilen ürünler olmayı başardığını anlatan Bolat, orta yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payının yüzde 41 olduğunu söyledi.

"2025'te 33 milyar liralık destek bütçemiz olacak"

Bakan Bolat, Ticaret Bakanlığı olarak ihracatçıların finansman sorunlarını çözmek için Türk Eximbank'ın sermayesini 4 kat artırarak 55,3 milyar liraya yükselttiklerini, bankanın bu yıl 48,7 milyar dolarlık destekle ihracatçılar için önemli güç kaynağı olduğunu vurguladı.
 
İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'nin (İGE AŞ) 93,3 milyar liralık ihracat kredisine kefalet sağladığını dile getiren Bolat, son olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TCMB'nin desteğiyle ihracat kredilerinin TL bazında maliyetinin 6 puan düşürülerek yüzde 29,93'e indirildiğini anlattı.
 
Ticaret Bakanı Bolat, ihracata verilen diğer desteklerden de bahsederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
 
"Ticaret Bakanlığı olarak yıllık bütçemizin yaklaşık yüzde 60'ını ihracatçılarımıza destek vermek üzere kullanıyoruz. 2024 yılı için başlangıçta 21,3 milyar lira olarak belirlenen destek miktarına Cumhurbaşkanımızın katkısıyla 3,4 milyar lira eklendi ve destek bütçemiz olarak 24,7 milyar lirayı mal ve hizmet ihracatçılarımızın istifadelerine sunduk. 2025'te inşallah 33 milyar liralık destek bütçemiz olacaktır."
 
Ticaret Bakanı Bolat, hizmetler ihracatını daha üst seviyelere çıkarmak için verdikleri desteklere değinerek, bugüne kadar yurt dışı müteahhitlik sektörünün 137 ülkede 536 milyar doları aşan 12 bin 462 proje; teknik müşavirlik sektörünün ise 138 ülkede 3,5 milyar doları aşan 2 bin 993 proje üstlendiğini bildirdi.
 
Bakan Bolat, "Bu yıl 30 milyar dolar müteahhitlikte, teknik müşavirlikte ise 250 milyon dolar değerinde proje hedefliyoruz." dedi.

İhracatı artırmak, dış ticaret ve cari işlemler açıklarını azaltmak ve ekonomik büyümeye katkı sağlamak amacıyla çalışmalarını sürdüreceklerini vurgulayan Bolat, "Cumhurbaşkanımızın her defasında vurguladığı üzere; inovasyon, yatırım, üretim, ihracat ve istihdam, önümüzdeki dönemde de temel önceliğimiz olacaktır. Her zaman ihracatçılarımızın yanında olmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

“Türkiye'nin küresel ihracattaki payı yüzde 1,08'e yükseldi”

Toplantıya ev sahipliği yapan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe konuşmasında 2023'ün ardından 2024 yılının da ihracatçılar için zor geçtiğinin altını çizdi. Küresel talebin yavaş seyrettiği bir dönemde özellikle emek yoğun sektörlerin rekabetçiliğinin zayıfladığını hatırlatan Gültepe, şöyle devam etti:

“TİM ve ihracatçı birlikleri olarak kayıplarımızı telafi etmek için bu yıl da yoğun bir heyet programı yaptık. 58 ülkeye 135 heyet düzenledik, 350'ye yakın fuara katıldık. Heyetlerimizde 35 bin ikili iş görüşmesi gerçekleştirdik. Düzenlediğimiz heyetlerle dünyanın çevresini 14 kez dolaşacak kadar mesafe kat ettik. 15 bin 106 firmayı ihracat ailemize kattık. Bayrağımızı dünyanın her köşesinde dalgalandırdık. 59 ülkede ihracat rekoru kırdık. Geçen yıl 262 milyar dolara ulaşan ihracata en büyük katkıyı yine otomotiv sektörü verdi. Otomotiv 37,2 milyar dolarla ihracat şampiyonu olurken, kimyevi maddeler 30,8 milyar dolarla ikinci, hazır giyim ve konfeksiyon 17,9 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı. Otomotiv, elektrik ve elektronik, savunma ve havacılık, meyve ve sebze ile kuru meyve mamulleri olmak üzere beş sektörde en yüksek yıllık değerlere ulaştık. Bütün bu çalışmalarla rekabetçilikte yaşadığımız zorluklara, bölgemizdeki çatışma ve istikrarsızlıklara rağmen 262 milyar dolarla ihracata yeni bir rekora imza attık. Hizmet ihracatında ise hedeflerimizi aştık. Küresel mal ihracatındaki payımızı yüzde 1,08'e çıkardık. İhracatçılar olarak her zaman daha iyisini başarabileceğimizi biliyoruz. Bu bilinçten hareketle şimdiden 2025 için 280 milyar dolarlık ihracat hedefimize odaklandık.”

“Kur ve enflasyonun dengeli gitmesi gerekiyor”

Üretim ve ihracatın Türkiye ekonomisinin lokomotifi olduğunun altını çizen Mustafa Gültepe, 2025 ve 2028 hedeflerine ulaşabilmeleri için lokomotifi daha da hızlandırmak durumunda olduklarının altını çizdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, “Sizden hızımıza hız katmanızı bekliyoruz, desteğiniz devam ettikçe her hedefe ulaşacağımızı biliyoruz.” diye seslenen Gültepe, şunları söyledi:

“Enflasyonla hep birlikte mücadele ederken, sanayimizin korunması ve üretim kapasitemizin zarar görmemesi en büyük önceliğimiz olmalıdır. Hiçbir sektörümüzü, hiçbir ihracatçımızı ayrıştırmadan, değersiz ya da önemsiz görmeden ülkemizin üretim üssü konumunu güçlendirmeliyiz. Özellikle önde olduğumuz ve dünyaya adımızı duyurduğumuz sektörlerdeki avantajlarımızı kaybetmemeli ve bu avantajları kalıcı hale getirmeliyiz. Cari dengeyi ihracatı daha çok artırarak iyileştirmeliyiz. Son dönemde, ihracatçılarımız rekabetçiliklerini kaybetmeye başladı. Ülkemizde yatırım, üretim ve istihdam ortamını iyileştirerek, yurtdışına giden veya gitmeyi planlayan firmaların önüne geçmeliyiz. Bu noktada, özellikle finansman maliyetlerimizin düşürülmesi, ekonomi programında kur ve enflasyonun dengeli gitmesi, ihracatçılarımıza nefes aldıracaktır. Merkez Bankası aralık ayında faiz indirimiyle ilk adımı attı. Uygun finansman imkânlarının çeşitlendirilmesi için ekonomi yönetimimizin desteklerini bekliyoruz. Yeni asgari ücretle birlikte bin liraya çıkarılan işveren desteği  için şükranlarımızı sunuyoruz. Öte yandan, KOBİ'lere sağlanacak 2500 liralık desteğin şirket büyüklüğü gözetilmeksizin tüm emek yoğun sektörlere verilmesini zatıalinizden istirham ediyoruz.”

“İhracatçılarımıza yeni sahalar açmak stratejik önceliğimiz olmalı”

Mustafa Gültepe, Türkiye'nin dünyada en fazla ithalat yapan ilk 10 ülkedeki pazar payının yüzde 0,6 olduğunu hatırlattı. Bu ülke pazarlarından daha fazla pay alabilmek için diplomasinin ve ticaretin imkânlarını daha aktif kullanmak gerektiğini vurgulayan Gültepe, “Gümrük duvarlarının yükseltilmesi ve ticaret savaşları, büyük risk oluşturmaya devam ediyor. İhracatçılarımıza yeni sahalar açmak ve bu risklerin önüne geçmek stratejik önceliğimiz olmalıdır.” diye konuştu.

Mustafa Gültepe, talep ve beklentilerinin karşılanması halinde 2025'i gururla paylaşacakları bir performansla tamamlayacaklarına inandığını sözlerine ekledi.