12. Kalkınma Planına İlişkin TBMM Kararı Yayınlandı

1 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yer alan On İkinci Kalkınma Planının (2024-2028) Onaylandığına İlişkin TBMM Kararı ile "istikrarlı büyüme, güçlü ekonomi", "yeşil ve dijital dönüşümle rekabetçi üretim", "nitelikli insan, güçlü aile, sağlıklı toplum", "afetlere dirençli yaşam alanları, sürdürülebilir çevre" ve "adaleti esas alan demokratik iyi yönetişim" olmak üzere 5 ana eksenden oluşan kalkınma planlanıyor.

Söz konusu plan döneminde, büyüme oranının yıllık ortalama yüzde 5 olması hedefleniyor.

Plan dönemi boyunca, 5 milyon ilave istihdam sağlanarak işsizlik oranının dönem sonunda yüzde 7,5'e düşürülmesi öngörülüyor. 2023 sonunda yüzde 65 olması beklenen enflasyonun da 2028 yılında yüzde 4,7'ye düşürülmesi amaçlanıyor.

2028 yılı ihracat hedefi ise 375,4 milyar dolar olarak belirlendi.

On İkinci Kalkınma Planı'nda belirlenen bazı hedeflere ilişkin notlar şu şekildedir:

Teşvik politikası ve tedbirleri

- Devlet yardımlarının seçici, belirli bir süreyle sınırlı, aynı zamanda müteşebbisin yatırım ve/veya üretim kararı almasında etkili olacak şekilde sürdürülmesi.

- Farklı kurumlar tarafından verilen benzer nitelikteki devlet yardımlarının birleştirilerek sadeleştirilmesi ve uyumunun sağlanması.

- Devlet yardımlarına ilişkin izleme mekanizması oluşturulması ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonun sağlanması.

- Devlet Yardımları İzleme Sistemi (DYİS) kurulması ve devlet yardımı uygulayan kamu kurum ve kuruluşlarının DYİS'e entegrasyonunun sağlanması.

- İmalat sanayiinde;

i) Başta proje bazlı teşvikler olmak üzere tüm devlet yardımlarının ürün bazlı yapılan çalışmalar çerçevesinde yürütülmesi, seçilen alanlardaki projelerin takibi ve yönlendirmesinin sağlanması, ürün ve teknoloji geliştirme süreçlerinin iyileştirilmesi.

ii) Uygun yatırım yerlerinin yaşam alanlarına erişilebilirlik, beşeri ve sosyal imkânlar gözetilerek geliştirilmesi, artırılması ve tahsis süreçlerinin kolaylaştırılması.

Hem yatırım teşviklerinin hem de istihdam teşvik ve desteklerinin sadeleştirilmesine öncelikle ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Başka teşviklerde de aynı ihtiyaç var ama belirlenen iki alan öne çıkartılması gereken ve öncelikle üzerinde çalışılması gereken alanlar.

 Yeşil dönüşüm

- Yeşil dönüşüm kapsamında emisyon azaltımına yönelik uluslararası taahhütlerin gerçekleştirilmesinde maliye politikası araçlarından yararlanılması.

- Karbon vergisi niteliği taşıyan vergilerin gözden geçirilmesi ve tamamlayıcı karbon vergisi dâhil karbon fiyatlandırma araçlarının kalkınma ve yatırım ortamı üzerinde yol açacağı ekonomik ve sosyal etkilerin analiz edilmesi.

- Enerji tüketiminde verimliliğin artırılması, iklim değişikliği ve çevre kirliliği ile mücadele edilmesine yönelik vergi uygulamalarına devam edilmesi.

- Yeşil ve dijital dönüşüm için kimya sektörüne yönelik ihtiyaçların belirlenerek, gerekli yatırımların teşviki.

- Başta hidrojen ve amonyak olmak üzere, yakıt ve kimyasalların yeşil teknolojilerle üretimine yönelik yatırımların desteklenmesi.

- Sınırda karbon düzenleme mekanizmasına, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)'ne ve AB REACH Tüzüğündeki güncellemelere uyum sağlanması.

Vergi indirim ve istisnalarının daraltılması

- Vergi harcamalarının gözden geçirilerek, etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılması.

- Muafiyet, istisna ve indirimlerin uygulanmasında yoksulluk sınırı eşiğinin de dikkate alınması.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele

- Kayıt dışılıkla mücadelenin, yapay zekâ, büyük veri gibi teknolojik imkânlar destekli risk analiz faaliyetleriyle ve tüm tarafların etkin katılımıyla yürütülmesi.

- Vergi sisteminin, dijital faaliyetlerdeki kayıt dışılığı kavrayacak ve yatırım ortamının cazibesini artıracak şekilde geliştirilmesi.

- Kayıt dışı istihdama yönelik denetim faaliyetlerinin artırılması.

İdari yapı ve uygulamalarla ilgili tedbirler

- Vergi sosyolojisi dikkate alınarak gönüllü uyum, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri çerçevesinde vergi hizmetlerinin geliştirilmesi.

- Kamuoyunun ve paydaş kurumların daha çok yararlanabileceği çeşitli vergi istatistikleri ve analizlerinin detaylı ve düzenli olarak yayımlanacağı bir mekanizma oluşturulması.

- Vergi sisteminde dijital dönüşüme daha hızlı uyum sağlanması, dönüşümle sağlanan fırsat ve kolaylıklardan daha fazla yararlanılabilmesi ve risklere karşı gerekli önlemlerin hızla alınabilmesi için ihtiyaç duyulan fiziki, beşeri ve teknolojik altyapının geliştirilmesi.

- Teknolojik gelişmelerden yararlanılarak vergi idaresinin dijital kapasitesinin artırılması, kamu kurumları arasındaki koordinasyonun güçlendirilmesi.

- Temassız ve kâğıtsız vergi dairelerinin hayata geçirilmesi.

- Mükelleflere sunulan hizmetlerin ve uygulamaların etkinliğinin artırılması, yeni nesil iletişim kanalları kullanılarak mükelleflere 7/24 gerçek zamanlı hizmet sunulması.