Altın ve Kıymetli Madenlerin Ticaretine İlişkin Düzenlemeler Yapıldı
23 Şubat 2023 tarihli Resmî Gazete'de yer alan 6833 Sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'da Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile Türk parası kıymetini koruma hakkında 32 sayılı kararda kıymetli madenlerin ithalat, ihracatını ve yurtiçi satışını düzenleyen kapsamlı değişiklikler yapıldı.
Buna göre, kıymetli madenler, taşlar ve eşyanın dış ticaret rejimi esasları dahilinde Türkiye'den ihracı veya ithalatı serbest olacak. Yeni düzenlemeye göre, standart ve standart dışı işlenmiş kıymetli madenlerin ithali yalnızca TCMB ve kıymetli maden aracı kuruluşları tarafından yapılabilecek. Bu aracı kuruluşlar ithal ettikleri bu kapsamdaki kıymetli madenleri 3 iş günü içinde Borsa İstanbul AŞ'ye teslim etmek zorunda olacaklar. Standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ve işlenmiş kıymetli madenlerin dahilde işleme rejimi kapsamında, kıymetli taşlar ve eşyaların dış ticaret rejimi esasları dahilinde Türkiye'ye ithali serbest olacak.
Ayrıca, kıymetli madenlerin yurt içinde satışına ilişkin düzenlemeler de yapıldı. Buna göre, yurt içinde yalnızca Darphane Genel Müdürlüğü ve Hazine tarafından izin verilen rafineriler ile Borsa İstanbul AŞ tarafından yayımlanan rafineriler listesinde yer alan rafinerilerce üretilmiş standart işlenmemiş kıymetli madenlerin alım satımı yapılabilecek. Hazine tarafından faaliyetine izin verilen rafineriler, kıymetli madenler aracı kuruluşları ve yetkili müesseseler ile yetkilendirilmiş kuyum işletmeleri tarafından standart işlenmemiş kıymetli madenler ile basılı kıymetli madenlerin alımı satımı yapılabilecek.
Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuyum işletmeleri haricindeki Türkiye'de yerleşik kişilere standart dışı işlenmiş kıymetli madenlerin satışı yapılamayacak. Basılı kıymetli madenlerin alım satımında ise yurt içinde yalnızca Hazine tarafından faaliyet izni verilen rafineriler ve Darphane tarafından üretilmiş olma şartı aranacak. Merkez Bankası ve kıymetli madenler aracı kuruluşları ithal ettikleri işlenmemiş kıymetli madenlerin yurt içindeki ilk satım işlemlerini Borsa İstanbul'da yapacaklar. Ziynet ve süs eşyası hariç olmak üzere borsada hangi tür kıymetli madenlerin işlem göreceği ve teşekkül ettirilecek piyasalar borsa tarafından belirlenecek.
Yolcular kendilerine ait 15 bin doları aşmayan ve ticari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğinde kıymetli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyaları yurda getirip yurt dışına çıkarabilecekler. Daha fazla değerdeki ziynet eşyalarının yurt dışına çıkarılması, girişte beyan edilmiş olmasına veya Türkiye'den satın aldığının belgelenmesi şartına bağlı olacak.
Karara eklenen geçici maddeye göre, yurt içinde alımı satımı yapılamayan standart dışı işlenmemiş kıymetli Madenler ile basılı kıymetli madenler 31 Aralık'a kadar Darphane, kıymetli madenler aracı kuruluşları ve kuyum işletmeleri tarafından alınabilecek. Bu tarihten sonra söz konusu kıymetli madenler yalnızca Darphane tarafından alınabilecek.
Öte yandan söz konusu Karara yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığınca "Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının Faaliyet Esasları ile Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının Kuruluşu Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", "1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun Kapsamında Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", "Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ", "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ" yayınlandı.
Söz konusu düzenlemelerle, standart işlenmemiş kıymetli madenlerle basılı kıymetli madenlerin Darphane tarafından geliştirilecek "Kıymetli Maden Takip Sistemi"ne kaydı zorunlu tutuldu.
Kıymetli maden rafinerilerinin kuruluşu Hazine ve Maliye Bakanlığı iznine bağlandı, faaliyet izni almaları zorunlu hale getirilerek rafinerilerin faaliyetlerinin gözetimi ve denetimi ile yükümlülüklerine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Kıymetli madenler aracı kuruluşlarınca Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kararı kapsamında yapılan ithalat işlemlerine ilişkin bazı düzenlemeler yapıldı. DİR kapsamında her bir standart işlenmemiş kıymetli maden ithalat işlemi için sağlanmış olan 20 kilogramlık istisna kıymetli maden türleri ayrıştırılarak altın için 40 kilogram, gümüş için 200 kilogram olacak şekilde artırıldı.
Standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinde gümrük idarelerine ayar raporu ibraz edilmesi zorunluluğu kapsamında bu ayar raporları yalnızca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce düzenlenebilecek ancak Dahilde İşleme Rejimi Kararı kapsamında gerçekleştirilen ve 5 kilograma kadar olan standart dışı kıymetli maden ithalat işlemlerinde özel ayar evlerince düzenlenen ayar raporları Bakanlık tarafından belirlenecek usul ve esaslar dahilinde kabul edilebilecek.
Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının Faaliyet Esasları ile Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının Kuruluşu Hakkında Yönetmelik'te yapılan değişikliklerle kıymetli madenler aracı kurumları ve kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden şirketlerin Dahilde İşleme İzni kapsamında gerçekleştirdikleri ithalat işlemlerine ilişkin yeni şartlar düzenlendi. Uygulamada yaşanan sorunların ve tereddütlerin giderilmesi ve mevzuatın uygulanmasında etkinliğin artırılmasını teminen muhtelif hükümlerde değişiklik yapıldı.
Kıymetli maden rafinerilerinin gözetim ve denetimine yönelik yeni düzenlemeler doğrultusunda rafinerilerin faaliyet izni ve pay devri başvurularına ilişkin başvuru ücretlerinin belirlenmesine ilişkin düzenleme yapıldı. Rafineri faaliyet izinleri için başvuru ücreti 8 milyon lira olarak belirlendi.
Yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan söz konusu Karara https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-17.pdf,
Yönetmeliklere https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-22.htm ve https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-23.htm,
Tebliğe https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-24.htm adreslerinden erişim sağlanmaktadır.